Sıfır Atık

Sıfır atık yönetmelik taslağına göre ilk olarak odak noktasının belirlenmesi, mevcut durum tespiti yapılması, planlama yapılması, ihtiyaçların belirlenmesi ve temin edilmesi, eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yapılmasıdır. Daha sonra ise sıfır atık uygulamasına geçilmesidir. Son olarak ise raporlama yapılmasıdır.

Odak noktası; sıfır atık yönetim sistemi kuracak olan kurum ve kuruluşlar da sistemin etkin bir şekilde yönetecek kişiler belirlenmesidir. Sıfır atık yönetim sistemini yönetecek kişiler en az bir asil ve bir yedek olarak iki kişiden oluşmalıdır. Bu iki kişi sıfır atık yönetimi ile ilgili olarak sistemin işleyişinin sağlanması amacıyla ekip oluşturmalıdır. Kurum ve kuruluşların büyüklüklerine ve birim sayısına göre sorumlular artırılmalıdır. Sıfır atık sorumluları ekiplerini aşağıdaki şemadaki gibi kurmalılardır.

Mevcut durum tespiti; Sıfır atık yönetim sisteminin kurulması için mevcut durumun tespit edilmesi çok önemlidir. Kurum ve kuruluşlar atıklar hususunda ne durumda olduğu belirlenmeli ve bu duruma göre ilerleme yapılmalıdır. Mevcut durum tespiti yapılırken, atık yönetiminde sorumlu kişinin varlığı, çalışan personel sayısı, oluşan atıkların miktarı ve türleri, atıkların kaynağı, toplama yöntemleri, atık geçici depolama alanı, atıkların gönderildiği yerler ve kayıtlarının tutulup tutulmadığı belirlenmelidir.

Atık kaynakları aşağıdaki şemada gösterilmiştir;

Planlama; Mevcut durum tespiti yapıldıktan sonra, kurum ve kuruluşlarda oluşan atıkların türleri ve miktarları ve oluşma sıklığı belirlenmiş olacaktır. Yapılan tespit neticesinde içinde bulunulan durum esas alınarak Sıfır Atık Yönetim Planı esaslarına göz önünde bulundurularak kurum ve kuruluşa özgü planlama yapılmalıdır. Planlama yapılırken; atıkların toplanması, taşınması, geçici depolama alanı ve uygulamanın işleyişinin nasıl, ne zaman ve kim tarafından yapılacağına dair ilkeler belirlenir.

İhtiyaçların Belirlenmesi ve Temin edilmesi; Sıfır Atık Yönetim Sistemi kapsamında planlama aşaması da yapıldıktan sonra kurum ve kuruluşlardaki her bölüm ve birim için gereken ekipmanlar belirlenir ve sıfır atık uygulamasına geçmeden önce temin edilir. Temin edilen ekipmanlar Sıfır Atık Renk Skalası’na uygun şekilde renklendirilmelidir.

Kâğıt – Karton atıkları için Mavi

Plastik atıklar için Sarı

Cam atıklar için Yeşil

Metal atıklar için Gri

Geri dönüşümü mümkün olmayan atıklar için Siyah

Tehlikeli atıklar ve elektronik atıklar için Şeffaf

Organik atıklar için Kahverengi

Ekmek atıkları için Mor

Yemek artıkları için Beyaz

Tıbbi atıklar için poşetler Kırmızı, kovalar Turuncu renkte olmalıdır.

Kurum kuruluş içine yerleştirilecek olan bölmeli atık kutularının yerleştirilmesi 40 kişi ye bir set olacak şekilde ya da koridor boyunca ise 50 metrede bir set olacak şekilde yerleştirilmelidir.

Eğitim ve Bilinçlendirme; Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında temin edilen atık kutuları ve gerekli ekipmanlar saplandıktan sonra bu ekipmanları kullanacak hedef kitlenin eğitilmesi gerekmektedir. Eğitimler ise sadece teorik eğitiminin yanında uygulamalı olarak da yapılması yüksek fayda sağlayacaktır. Kurum kuruluşlar içerisinde sıfır atık uygulaması ile ilgili olarak bilgilendirme ve duyurular yapılmalıdır.

Uygulama; Sıfır atık yönetim sistemi uygulama aşamasına geçmeden önce eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları tamamlanmış olmalıdır. Biriktirme ekipmanlarının çalışanların rahat bir şekilde ulaşabileceği konumda olmalıdır. Biriktirme ekipmanlarının üzerinde bilgilendirme yazıları yerleştirilmeli ve bu yazılar ekipmanların renk skalasına uygun olduğu hususuna dikkat edilmelidir.

Raporlama; Sıfır atık Yönetim sistemini kuran kurum ve kuruluşlar yapmış olduğu uygulamalar neticesinde, uygulamanın yeterliliğini değerlendirmek amacıyla belirli zaman periyotlarında izleme ve değerlendirme yapılmalıdır. İzleme ve değerlendirme neticesinde uygulama da aksayan noktalar tespit edilmeli ve iyileştirme çalışmaları yapılmalıdır.